Książka Sylwester „Kris” Braun. Fotograf od powstania ukazuje fascynujące losy i bogatą twórczość jednego z najważniejszych fotografów powstania 1944 roku. Publikacja kreśli szlaki wędrówek Brauna po powstańczej Warszawie, analizuje jego warsztat fotograficzny, ale również umieszcza jego twórczość w kontekście innych fotografów sierpnia i września 1944 roku. Nie mniej istotna jest legenda, którą Braun tworzył na swój temat oraz rola, jaką on i jego fotografie odgrywają w obecnej narracji o powstaniu warszawskim.

Fifty stories woven around selected objects from the Museum of Warsaw – from the robes of Mazovian dukes to a Palace of Culture-shaped headdress worn by drag queen Shady Lady. One tale seamlessly transitions into another, together creating a captivating history of Warsaw – the eponymous “slice of the world”, where languages, goods, and customs of people arriving from different countries intertwined and mingled from the very beginning.

More than merely describing important events and figures, Błażej Brzostek tells a story that ignites the reader’s imagination. We can easily envision the city’s ever-changing face, observe the daily lives of its inhabitants, and even listen to the sounds of Warsaw through the ages.

Pięćdziesiąt opowieści wokół wybranych obiektów Muzeum Warszawy – od szaty książąt mazowieckich po nakrycie głowy w kształcie Pałacu Kultury, które nosiła drag queen Shady Lady. Jedna opowieść płynnie przechodzi w drugą, razem tworząc wciągającą historię Warszawy – tytułowego „kawałka świata”, gdzie od początku przeplatały się i mieszały języki, towary oraz zwyczaje ludzi przybyłych tu z różnych krajów. 

Błażej Brzostek pisze nie tylko o ważnych wydarzeniach i postaciach, ale przede wszystkim pobudza wyobraźnię czytelnika. Z łatwością możemy zobaczyć zmieniające się kształty miasta, przyjrzeć się codziennemu życiu mieszkańców, usłyszeć dźwięki Warszawy kolejnych epok.   

Błażej Brzostek – historyk zajmujący się dziejami miast, życiem społecznym, badacz historii kobiet. Pisał między innymi o robotnikach epoki stalinizmu, o kuchni czasów PRL i o „małych Paryżach”, jakimi chciały być Bukareszt i Warszawa. Poświęcił też Warszawie Wstecz, historię pisaną od dziś ku przeszłości. 

Kula, stożek czy zygzak – z zestawienia prostych form i brył geometrycznych rzeźbiarka i metaloplastyczka Julia Keilowa (1902–1943) potrafiła stworzyć wyjątkowe przedmioty codziennego użytku. W projektach cukiernic czy pater dla warszawskich fabryk platerniczych świadomie korzystała z właściwości metalu, swobodnie bawiła się skalą i skojarzeniami. Zaprojektowane przez nią rzeczy stały się elementem stylu życia warszawskich elit lat 30. XX wieku – świata bywalców salonów, coctail barów czy kawiarni. Przez lata zapomniane, dziś cieszą się rosnącym zainteresowaniem kolekcjonerów. Publikacja towarzysząca wystawie w Muzeum Warszawy przybliża sylwetkę projektantki, jej warsztat, drogę zawodową oraz sposoby budowania własnej marki. Zawiera też pierwszy katalog twórczości metaloplastycznej Keilowej, który obejmuje udokumentowane projekty jej autorstwa i pokazuje walory powstałego w krótkim czasie, ale niezwykle bogatego dorobku. 

Prawie 300 zebranych w książce fotografii i kadrów filmowych pokazuje getto warszawskie z wielu punktów widzenia. To spojrzenia na skrzyżowanie ulic Chłodnej i Żelaznej, na którym przecinał się tłum z „aryjskiej” i „niearyjskiej” strony. Spojrzenia z zewnątrz, które natrafiały na barierę murów, oraz spojrzenia z wewnątrz – getto oglądane z perspektywy sprawców przemocy i tych, którzy przemocy doświadczali. Wreszcie spojrzenia na „miejsce po getcie”, które stało się przestrzenią upamiętnianą, politycznie znaczącą.  

Fotografie i filmy, wykonywane od czasu wydzielenia w Warszawie obszaru zagrożonego tyfusem na wiosnę 1940 roku do obchodów piątej rocznicy powstania w getcie w 1948 roku, nie mają jedynie wartości dokumentacyjnej. Są zapisem różnego doświadczania przestrzeni, osobistych wyborów i odmiennych motywacji ich autorów: fotografów i filmowców żydowskiego, niemieckiego i polskiego pochodzenia, profesjonalistów i amatorów. Publikacja, przygotowana na podstawie materiałów ze zbiorów instytucji amerykańskich, izraelskich, polskich i niemieckich, pokazuje, jak bardzo złożoną kwestią jest świadectwo oparte na fotografii. 

Niniejsza antologia zawiera pierwszy tak obszerny, ilustrowany i opracowany wybór legend warszawskich. Wśród 61 tekstów znalazły się zarówno opowieści spisywane w XIX wieku przez historyka Walerego Przyborowskiego praz folklorystów Kazimierza Władysława Wójcickiego i Romana Zamorskiego, jak i dwudziestowieczne opracowania literackie legend, autorstwa m.in. Edmunda Jezierskiego, Artura Oppmana, Ewy Szelburg-Zarembiny, Hanny Januszewskiej, Marii Krüger, Wandy Chotomskiej, Zdzisława Nowaka, a także teksty powstałe już w XXI wieku, w większości wcześniej niepublikowane. Jako zbiór w sposób komplementarny opisują one legendarne dzieje Warszawy. 

Odwrócenie zwyczajowego porządku opowiadania historii pomaga autorowi wymknąć się tradycyjnej narracji i roli wszystkowiedzącego dziejopisa. Przeszłość nie istnieje –przypomina nam Błażej Brzostek. – Istnieją tylko jej ślady, które oglądamy w czasie teraźniejszym. Istnieje opowieść tworzona przez rodziców, historyków, polityków i duchownych dla edukacji, emocji, umocnienia w wierze.

Licząca niemal 800 stron książka składa się z 65 rozdziałów opatrzonych datami, od 2021 do 1339. Na drodze od dziś „do początku”, Brzostek nie odmierza równo kroków. Wybiera swobodnie lata, przy których się zatrzymuje. Rozpoczyna od obrazu Warszawy z lat 20. XXI wieku, cofa się do transformacji lat 90. XX wieku, zanurza w PRL, okres wojny, niepodległości, potem zaboru, zagląda do czasów nowożytnych, aby na końcu dotrzeć do średniowiecznych początków miasta.