Pocztówka RZECZY WARSZAWSKIE

Publikacja przedstawia 20 wybranych, kluczowych obiektów z wystawy, które stały się inspiracją dla cenionych warszawskich pisarzy, urodzonych w latach 70. i 80.: Justyny Bargielskiej, Sylwii Chutnik, Jacka Dehnela, Mikołaja Łozińskiego i Macieja Sieńczyka.

Na potrzeby publikacji powstało 20 oryginalnych i nieoczywistych opowieści związanych z Warszawą, w których autorzy odwołują się do historii, opisują rzeczywistość przeżywaną przez młodych ludzi tu i teraz, a niekiedy kreują w pełni fikcyjne światy. Istotną częścią publikacji są przykuwające uwagę, współczesne w wyrazie zdjęcia rzeczy warszawskich, autorstwa jednego z najwybitniejszych fotografów młodego pokolenia, Jacka Kołodziejskiego, które zostały umieszczone na perforowanych stronach, dzięki czemu wybrane obrazy można wyrywać niczym ulubione strony z kolorowego magazynu. Towarzyszą im wyrazista grafika i rysunki autorstwa Dominika Cymera, ilustratora i twórcy edukacyjnych kampanii internetowych.

Pocztówka przedstawiająca Rzeczy Warszawskie znajdujące się na wystawie głównej Muzeum Warszawy.

Rzeczy warszawskie z dreszczem to druga publikacja Muzeum Warszawy z opowiadaniami dla młodych dorosłych, po 20 rzeczach o Warszawie z 2017 roku.

Rzeczy warszawskie z dreszczem to historie zakorzenione w konkretnej, rozpoznawalnej rzeczywistości, lecz traktujące ją z ironicznym dystansem. Czasem przerażające, a czasem po prostu zabawne. Grające z konwencją literatury kryminalnej.

Do współpracy przy książce Rzeczy warszawskie z dreszczem zaprosiliśmy czworo uznanych pisarzy o własnym, wyrazistym głosie literackim i ze znakomitym dorobkiem. Są to Jarosław Klejnocki, Hubert Klimko-Dobrzaniecki, Joanna Olech i Łukasz Orbitowski. Zainspirowani obiektami z wystawy głównej Muzeum Warszawy autorzy napisali opowiadania o charakterze sensacyjnym. W każdym pojawiają się ­– bardziej lub mniej bezpośrednio – jeden obiekt z ekspozycji oraz motywy warszawskie. Oprócz opowiadań w książce zamieściliśmy informacje o rzeczach warszawskich – opisy kuratorskie oraz przetworzone zdjęcia i metryczki.

Przygotowanie ilustracji, projekt książki i jej skład powierzyliśmy doświadczonym ilustratorom i grafikom ze studia Homework: Joannie Górskiej i Jerzemu Skakunowi. Oprawa graficzna książki Rzeczy warszawskie z dreszczem charakteryzuje się posuniętą do granic możliwości lapidarnością, oszczędnością kolorów i celnością metafor, a także – podobnie jak opowiadania – poczuciem humoru, ironicznym dystansem i subtelnie naszkicowanym klimatem grozy. Zamieszczone w publikacji rysunki – jest ich kilkadziesiąt – wpisują się w najlepsze tradycje polskiej szkoły ilustracji i plakatu.

Pocztówka z reprodukcją zdjęcia:
"Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście" / fot. Konrad Brandel / lata 1883-1884
ze zbiorów Muzeum Warszawy,
format: 148 mm x 105 mm.

Pocztówka z reprodukcją ryciny:
"Maszyna drukarska dociskowa typu Boston, firmy Bracia Berent" / linoryt / J. Makuch-Folwarska
ze zbiorów Muzeum Warszawy,
format: 150 mm x 150 mm.

Pocztówka z reprodukcją zdjęcia:

"Warszawa, Mosty na Wiśle" / fot. Henryk Poddębski / 1935 r.
ze zbiorów Muzeum Warszawy,
format: 148 mm x 105 mm.

Pocztówki z wzorami kwiatowymi (lilia, kapar, rycynowiec, ogórecznik).

Każdy z wzorów to rycina z książki "Icones plantarum medicinalium centuria", XVIII r., zbiory Muzeum Farmacji, oddziału Muzeum Warszawy

Pocztówka z reprodukcją zdjęcia:
"Warszawa, Barbakan" / fot. Adrian Czechowski / 2012 r.
ze zbiorów Muzeum Warszawy,
format: 150 mm x 150 mm.

Pocztówka z reprodukcją zdjęcia:
"Warszawa, północna pierzeja Rynku Starego Miasta" / fot. Krzysztof Skrabek / 2009 r.
ze zbiorów Muzeum Warszawy,
format: 148 mm x 105 mm.

Legenda o najwspanialszej kolekcji

Mając kilka minut na spakowanie dobytku swojego życia, chowali do wielkiej walizki oraz dwóch konopnych worków jedzenie i najcenniejsze przedmioty. Gdy zobaczył w jej dłoniach szare pudełko, krzyknął, by chowała tylko potrzebne rzeczy. Nie posłuchała go. Dla niej olbrzymia kolekcja przepięknych grafik i pocztówek w szarym kartonie była najcenniejszą rzeczą pod słońcem. Musiała ją zabrać, skoro już więcej miała nie zobaczyć ukochanej Warszawy. Przecież z Sybiru nikt nie wracał.   Kilka minut później do domu wbiegł rosyjski żołnierz i wyprowadził Jana i Katarzynę Jastrzębskich z domu przy ul. Dobrej 40, skąd dołączyli do kilkusetosobowej grupy zesłańców. Po niecałej godzinie, pod eskortą wrogiego wojska, grupa ruszyła na wschód.  

Trud podróży, mroźny klimat, widmo śmiertelnych chorób, niebezpieczeństwo czyhające ze strony zwierząt i innych zesłańców – to wszystko można było przetrwać, jeśli miało się jakieś wspomnienia. A ona miała swoją ukochaną Warszawę ukrytą w kartonowym pudełku. Każda z grafik oraz pocztówek budziła w jej myślach obrazy konkretnych osób, miejsc lub zdarzeń. Jan często śmiał się z małżonki, że z taką nabożnością wpatruje się w pocztówki. Jednak, gdy nikogo nie było w pobliżu, sam kilka razy uronił łzę nostalgii nad przepięknym zbiorem. W chwili gdy w rodzinie Jastrzębskich pojawiło się dziecko, obszerna kolekcja zaczęła pełnić coś więcej, niż sentymentalną pamiątkę. Adam, syn zesłańców, uwielbiał gdy mama opowiada mu o Warszawie. Karty z miastem rodziców stały się w jego wyobrażeniach dowodem na istnienie innego, lepszego świata, który kiedyś może powrócić. Zygmunt, przywiązany do dziedzictwa z mroźnej Syberii, postanowił uzupełnić kolekcję o inne pocztówki z przedwojenną Warszawą. Zbiór rósł z miesiąca na miesiąc, lecz zatrzymała go nagła śmierć właściciela, zamykając go na pięćdziesiąt lat w starej skrzyni na strychu jednej z kamienic przy Rynku Starego Miasta 1/3.