INNE

W książce znalazł się wybór źródeł zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego: relacji, sprawozdań, osobistych listów, urzędowych obwieszczeń. Archiwum Ringelbluma znajduje się dziś w zasobach Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.  W roku 1999 zbiór wpisany został przez UNESCO na listę "Pamięć Świata" - najważniejszych dokumentów, jakie przechowała ludzkość

Autor w 1930 roku wyemigrował do Francji. Po wybuchu wojny trafił do Auschwitz, skąd w 1943 został przewieziony do Warszawy, do oczyszczania ruin getta. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po klęsce Powstania, od września 1944 do wkroczenia wojsk sowieckich w styczniu 1945, ukrywał się wraz z sześciorgiem innych Żydów i katolickim księdzem w piwnicy zniszczonej kamienicy przy ulicy Franciszkańskiej 8. Wspomnienia Goldsteina obrazują ciągłą walkę pomiędzy poczuciem beznadziejności dokonywania nadludzkich wysiłków a mobilizacją popartą nadzieją, że wyzwolenie przyjdzie już lada moment. Opowiadają też o trudnym radzeniu sobie z własną ludzką naturą w tak ekstremalnych warunkach i o potrzebie utrzymywania stabilnej, pozytywnej atmosfery w grupie „więźniów bunkra”, gdzie najdrobniejszy nawet konflikt czy załamanie morale mogłoby doprowadzić do ostatecznego dramatu. Tym razem się udało – siedem ukrywających się osób doczekało wyzwolenia. Oswobodzenie nie wystarczyło jednak, by każdy z tych ludzi mógł prowadzić potem normalne życie. Doświadczenie czasu w bunkrze okazało się dla jednego z „więźniów” psychicznie nie do udźwignięcia. 

wydawca: Fundacja Ośrodka Karta, Dom Spotkań z Historią, Żydowski Instytut Historyczny

oprawa miękka, 215 stron 

ISBN: 978-83-62020-37-9 

rok wydania: 2011

Publikacja wydana z okazji 85 urodzin Wojciecha Fijałkowskiego, wieloletniego dyrektora Muzeum Pałacu w Wilanowie, historyka sztuki. To jemu przypadło w udziale uratowanie przed zniszczeniem, konserwacja i ochrona jedynego zachowanego po II wojnie światowej warszawskiego pałacu królewskiego - rezydencji wilanowskiej, z którą związał się na całe życie. Do dziś jest autorytetem i doradcą we wszystkim co dotyczy rezydencji.

Kiedyś byli tylko cieniami na taśmie filmowej. Anonimowymi bohaterami kronik powstańczej Warszawy. Uśmiechnięty chłopak z apaszką w grochy na szyi, para, której ksiądz udziela ślubu, dziewczyna strzelająca z błyskawicy, szczęśliwy podporucznik dźwigający zdobyczną broń, pyzaty dzieciak gapiący się, jak starsi strzelają... 

Dziś wiemy, że chłopak z apaszką to Stanisław Firchał, który właśnie wymknął się kanałem z płonącego Starego Miasta. Młoda para to Bill i Lili Biegowie, którzy wzięli ślub, bo, jak mówią: "Przecież jutro mogliśmy już nie żyć". Dziewczyna to Wanda Traczyk-Stawska, która w czasie okupacji wręczała skazanym za kolaborację wyroki śmierci. Podporucznik to Witold Kieżun, jeden ze zdobywców komendy policji i kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. Mały powstaniec to Olek Zubek, który zaczął Powstanie w oddziale, który nie miał broni.

Ich nazwiska i losy poznaliśmy dzięki akcji "Rozpoznaj" zorganizowanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Ich twarze możemy oglądać w "Powstaniu Warszawskim" - pierwszym na świecie dramacie wojennym bez fikcji. Teraz Iza Michalewicz i Maciej Piwowarczuk opowiedzieli ich przedwojenne, wojenne i powojenne historie - niesamowite i prawdziwe jednocześnie.

"Spacerownik po warszawskich cmentarzach" zawiera propozycje spacerów po najstarszych warszawskich nekropoliach. Autorzy przedstawiają najcenniejsze i najbardziej znane cmentarze, jak Stare Powązki. Nigdzie w Polsce nie spotkamy mogił tylu sławnych ludzi: naukowców, artystów, lekarzy, polityków. Nigdzie też nie ujrzymy równie wybitnych artystycznie rzeźb i pomników nagrobnych. Na Cmentarzu Wojskowym odwiedzimy kwatery żołnierzy poległych w obronie ojczyzny od czasów powstania styczniowego. Tutaj też natrafimy na groby najsławniejszych postaci polskiego życia kulturalnego i politycznego od drugiej wojny światowej do dziś. Na Cmentarzu Żydowskim zobaczymy zachowane setki grobów znanych kupców, przemysłowców i naukowców. Przeczytamy też o Cmentarzu Prawosławnym, cmentarzach ewangelickich a także o Cmentarzu Bródnowskim, który przez dziesięciolecia uważany był za największy w Polsce i jeden z największych w Europie. 

Książka opowiada o życiu Marii Skłodowskiej-Curie, która młodość spędziła w Warszawie i do Warszawy powracała po latach jako już znany na świecie naukowiec. Czytając dowiemy się gdziew Polsce znajdowała się pracownia radiologiczna, kiedy powstał Instytut Radowy i wiele innych szczegółów. W niniejszym "Spacerowniku" zobaczymy, że: "... pod skupioną twarzą i ściśniętą zgodnie z ówczesną modą sylwetką ukrywały się namiętność i pasja, jakich możemy jej tylko zazdrościć. I to te dwie cechy rządziły życiem tej małej grzecznej studentki - zarówno w miłości, jak i w laboratorium" (cyt. ze wstępu do książki)

 PAŁAC KULTURY I NAUKI jest pod każdym względem „naj”. 

Gdy go otwarto 60 lat temu był najwyższym budynkiem w stolicy i w całej Polsce. Od tamtej pory nic się w tej kwestii nie zmieniło.

Żaden powojenny budynek w Polsce nie był świadkiem tylu ważnych wydarzeń. W 1955 r. przed Pałacem Kultury i Nauki defilowała lewicowa młodzież, która z różnych stron świata zjechała do Warszawy na swój festiwal. Rok później w tym samym miejscu nieprzebrane tłumy wiwatowały na cześć nowego przywódcy Władysława Gomułki i zapowiadanej przez niego politycznej odwilży. 

Pałac Kultury i Nauki to również obiekt wywołujący największe emocje – od podziwu po niechęć i żądanie rozbiórki. Wielu ludziom, zwłaszcza starszego pokolenia, wciąż kojarzy się z czasami stalinowskimi.

Ale dziś, gdy otaczają go coraz to nowsze komercyjne drapacze chmur, PKiN staje się jednym z nich. Jakże jednak innym od pozostałych, wyróżniającym się architekturą, solidnym wykonaniem i niezwykłymi wnętrzami projektowanymi przez plejadę wybitnych polskich architektów i artystów.

W książce proponujemy spacer po Pałacu Kultury i Nauki oraz po tych najbardziej spektakularnych,  wybranych obiektach noszących w sobie piętno realizmu socjalistycznego. 

Książka opowiada historię kwartału Warszawy wytyczonego dzisiejszymi ulicami Marszałkowską, Emilii Plater, Świętokrzyską oraz Alejami Jerozolimskimi, na którym obecnie znajduje się Pałac Kultury i Nauki oraz plac Defilad. Poprzedzona wstępem historyczno-metodologicznym, przedstawia fragmenty ulic, które dziś już nie istnieją (Marszałkowska, Zielna, Wielka, Al. Jerozolimskie, Chmielna, Złota, Sienna, Śliska, Pańska) oraz historię tej części miasta, od czasu wytyczania ulic aż do momentu decyzji o budowie Pałacu Kultury. Opisuje działające na tym terenie firmy, np. najstarszą polską wytwórnię płytowa Syrena Record przy ul. Chmielnej 66, sklep firmowy fabryki Norblina przy Marszałkowskiej 127 czy słynną Cafe Fogg przy Marszałkowskiej 119.

To książka o nakładających się i zanikających konturach. Spod skomplikowanego zarysu Pałacu Kultury i Nauki, niewątpliwej dominanty powojennej Warszawy, prześwituje uporządkowana siatka nieistniejących dziś fragmentów ulic: Chmielnej, Złotej, Siennej, Śliskiej... Niegdyś gęsto zabudowanej przestrzeni ponad pięćdziesięciu hektarów, wypełnionej codziennym życiem, pracą, nauką i rozrywką przedwojennej Warszawy. Kontury tej przestrzeni i tego życia rozmywały się powoli. Pierwszy raz podczas wrześniowych nalotów 1939 roku, potem wraz z wytyczeniem małego getta, dalej ze zniszczeniami powstania warszawskiego, aż po usunięcie wszystkiego, co na niej jeszcze pozostało, by dać miejsce pałacowi. Książka Magdaleny Stopy te kontury odrysowuje; ze starych planów i zdjęć, z dawnych publikacji i wspomnień, ale przede wszystkim z relacji tych, którzy po tych ulicach zdążyli jeszcze chodzić, mieszkać przy nich, robić sprawunki. To niekiedy epizody z wielkiej historii i znane postaci (Janusz Korczak, Władysław Szpilman), częściej prywatne wspomnienie zapachu domu, dźwięków ulicy czy przedmiotów w mieszkaniu, które było tam, gdzie dziś jest jakiś hol czy korytarz PKiN.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Magdalena Stopa

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa miękka, 188 stron

ISBN: 978-83-62020-73-7

Album poświęcony jest nielicznym stołecznym kamienicom z przełomu XIX i XX, które przetrwały do dziś oraz losom ich mieszkańców. Ponad 20 kamienic zaprezentowanych w książce to budynki w większości zaprojektowane przez znanych architektów, o wysokich walorach architektonicznych. Ozdobne detale: rzeźbione zwieńczenia, kute balkony, efektowne bramy, bogate sztukaterie, a nawet plafony zdradzają dawną klasę. Prawie wszystkie z opisywanych kamienic są wpisane do rejestru zabytków. Część budynków jest starannie odrestaurowana, część przeszła remont fragmentaryczny, inne nadal pozostają zniszczone.

Autorzy prowadzą czytelników po Warszawie trasą wyznaczoną przez nieliczne kamienice, którym udało się przetrwać bombardowania 1939 roku, radzieckie naloty podczas niemieckiej okupacji, powstanie warszawskie, systematyczne podpalanie i wyburzanie przez Niemców po powstaniu, a po wojnie – nowy system polityczny. Eklektyzm i secesję uznano wówczas za „kierunki wsteczne”, a kamienice odebrano właścicielom, skazując je tym samym na wieloletnią dewastację.

O historii kamienic opowiadają odnalezieni przez Magdalenę Stopę najstarsi mieszkańcy: prof. Henryk Samsonowicz, Anna Branicka-Wolska, czy Jan Jabłkowski. Z ich opowieści wyłania się obraz ostatnich stu lat historii miasta, barwna kronika pokazana przez pryzmat dziejów kamienic i losów mieszkańców.

Książkę ilustrują fotografie Jana Brykczyńskiego. Są wśród nich portrety rozmówców oraz zdjęcia kamienic, ze szczególnym uwzględnieniem architektonicznych detali. Dodatkową wartość stanowią zdjęcia archiwalne, często nigdy jeszcze nie publikowane.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Magdalena Stopa

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa miękka, 192 strony

ISBN: 978-83-62020-50-8

Trzeci, ostatni już tom „Ostańców”, skłania do podsumowań. Pierwszy tom ukazał się w 2010 roku, drugi w 2011. W ciągu blisko czterech lat spisałam opowieści 75 mieszkańców 59 warszawskich kamienic. […] Odszukanie rozmówców nie było proste, mało kto mieszka w tym mieście pod przedwojennym adresem, prawie wszelka ciągłość została tu zerwana. Trud jednak nie poszedł na marne. Nagrodą były dziesiątki niezwykłych opowieści. […]

Uświadomienie sobie ceny, jaką ludzie zapłacili za to, że przyszło im żyć w Warszawie, konsekwencji, jakie ponieśli z powodu wydarzeń, na które nie mieli wpływu, pomaga mi lepiej zrozumieć teraźniejszość tego miasta, a także – w jakiejś mierze – dlaczego moje, własne życie toczy się tu tak, a nie inaczej (ze wstępu Magdaleny Stopy)

Trzeci tom albumu Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy poświęcony jest nielicznym stołecznym kamienicom z przełomu XIX i XX, które przetrwały do dziś, oraz losom ich mieszkańców. Blisko 20 kamienic zaprezentowanych w książce to budynki w większości zaprojektowane przez znanych architektów, o wysokich walorach architektonicznych. Ozdobne detale: rzeźbione zwieńczenia, kute balkony, efektowne bramy, bogate sztukaterie, a nawet plafony zdradzają dawną klasę. Wiele z opisywanych kamienic jest są wpisanych do rejestru zabytków. Część budynków jest starannie odrestaurowana, część przeszła remont fragmentaryczny, inne nadal pozostają zniszczone.

Tak jak w poprzednich tomach, i tym razem autorzy zapraszają do odwiedzenia warszawskich ostańców – tych nielicznych przedwojennych kamienic, które dotrwały do naszych czasów. Mieszkańcy, których losy nierozerwalnie splotły się z historią tych domów, zgodzili podzielić się swoimi wspomnieniami z autorką książki, Magdaleną Stopą. Wyjątkowe fotografie Jana Brykczyńskiego pomagają odkryć piękno dawnej architektury, spojrzeć na detale ukryte przed wzrokiem przechodniów, które przetrwały w bramach, na klatkach schodowych, w mieszkaniach.

Do książki dołączona jest mapa "ostańców" z tomów 1-3 na wewnętrznej stronie obwoluty.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Magdalena Stopa

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa miękka, 192 strony

ISBN: 978-83-62020-54-6

Bogato ilustrowany album poświęcony dziejom społeczności pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku powstał na podstawie materiałów użyczonych z prywatnych archiwów oraz wyszukanych w stołecznych bibliotekach i muzeach podczas przygotowań do wystawy pod tym samym tytułem, zorganizowanej w Warszawie w 2010 r. Autorzy opowiadają o losach 26 rodów (m.in.: Libeltów, Palów, Schielów, Chuchów, Strausów, Wedlów, Werników, Wernerów i Weiglów) których przodkowie przybyli niegdyś z Niemiec do Warszawy. Przedstawiają ich wkład w rozwój przemysłu, nauki, kultury i życia społecznego miasta. Opisują proces stopniowej i dobrowolnej asymilacji tych rodzin, których członkowie zapisali także piękną kartę solidarności z polskimi dążeniami narodowymi. W Warszawie – inaczej niż w innych miastach Polski – przybysze z Niemiec szybko wtapiali się w lokalną społeczność, stając się Polakami z wyboru. Ich potomkowie uczestniczyli w przygotowaniu wystawy i w pracach nad albumem.

Niemcy byli obecni w Warszawie od początków istnienia miasta, jednak po okropnościach II wojny światowej hasło „Niemcy w Warszawie” kojarzy się jednoznacznie negatywnie zarówno starszym, pamiętającym wojnę, jak i młodszym mieszkańcom stolicy. O pokojowej imigracji i wieloletniej koegzystencji w Warszawie przybyszy z krajów niemieckich mało kto pamięta. Naukowcy nie pokusili się jeszcze o całościowe opracowanie tej tematyki, ograniczono się jedynie do przyczynkarskich artykułów. A przecież osoby o niemieckich nazwiskach patronują kilku warszawskim ulicom.

Album Polacy z wyboru pokazuje Niemców, którzy przez ostatnie dwieście lat przyjeżdżali do Warszawy nie w mundurach wrogich armii, lecz dobrowolnie i z pokojowymi zamiarami. Przybysze, a później ich potomkowie, zdobili stolicę Rzeczypospolitej swymi dziełami lub kładli podwaliny pod przyszłe zakłady przemysłowe, które z czasem stały się chlubą Polski i Warszawy. Wnosili również istotny wkład w życie naukowe, kulturalne i artystyczne miasta i kraju. Osiedlając się na stałe, większość z nich asymilowała się już w pierwszym pokoleniu, spolszczając nawet pisownię swych imion i nazwisk. Inaczej niż w Łodzi, Poznaniu czy Katowicach, gdzie po 1945 roku istniała zwarta i zorganizowana mniejszość niemiecka, w Warszawie przybysze z Niemiec szybko stawali się Polakami i warszawianami – z własnego wyboru i z wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Środowisko rodzin pochodzenia niemieckiego w Warszawie konsolidowały Kościoły: ewangelicko-augsburski i ewangelicko-reformowany, które tę funkcję pełnią również dziś. Gdy w 1939 roku i w latach okupacji niemieckiej przyszła godzina największej próby, zdecydowana większość warszawian niemieckiego pochodzenia nie tylko odmówiła podpisania Volkslisty, lecz także zaangażowała się w antyhitlerowską działalność podziemną w Armii Krajowej i w strukturach Państwa Podziemnego. Walczyła także z Niemcami w Powstaniu Warszawskim 1944 roku. Za tę patriotyczną postawę przyszło im zapłacić najwyższą cenę podczas wojny i po jej zakończeniu. Wśród najsłynniejszych Polaków niemieckiego pochodzenia, którzy zapisali się w historii państwowości polskiej są m.in. Romuald Traugutt, Joachim Lelewel czy gen. Władysław Anders.

Wklejona płyta DVD zawiera materiały dodatkowe, filmy, wywiady z przedstawicielami rodzin.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Tomasz Markiewicz, Tadeusz Władysław Świątek, Krzysztof Wittels

wersja polsko-niemiecka

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa twarda, 304 strony

ISBN: 978-83-62020-46-1

Od Wydawcy:

"Konrad Brandel 1838–1920" to album monograficzny poświęcony jednemu z najwybitniejszych polskich fotografów, wynalazcy, fotoreporterowi współpracującemu z ilustrowanymi tygodnikami, kronikarzowi Warszawy końca XIX w. W historii polskiej fotografii zapisał się jako oryginalny twórca oraz wynalazca aparatu fotograficznego zwanego "fotorewolwerem”, który zrewolucjonizował styl fotografowania. Brandel pierwszy realizował fotograficzne kalendarze, był prekursorem dokumentacji fotograficznej stanów chorobowych. Jako pierwszy otrzymał tytuł Fotografa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Nagradzany na europejskich wystawach fotograficznych, wszedł do zespołu jurorów pierwszej ważnej polskiej wystawy fotografii w 1901 roku. Poza zdjęciami Brandla, w publikacji znalazł się esej o fotografie, kalendarium życia i twórczości w zestawieniu z wydarzeniami światowymi wiążącymi się z rozwojem fotografii.

Album W obiektywie wroga... zawiera 358 zdjęć, w większości dotąd niepublikowanych, wykonanych w Warszawie w latach 1939–1945 przez żołnierzy Kompanii Propagandowych Wehrmachtu i SS. W czasie wojny fotografie te były wykorzystywane przez niemieckie mass media do przedstawiania Polski jako śmiertelnego wroga III Rzeszy. Miały też uzasadnić agresję hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i bezwzględny charakter okupacji.

Autorzy albumu, starając się oddać możliwie pełny obraz wojennej i okupacyjnej egzystencji Warszawy, wybrane fotografie opatrzyli komentarzem i dodatkowym materiałem źródłowym. Dzięki takiemu ujęciu powstała sugestywna opowieść o stolicy Polski, która zajmowała szczególne miejsce w polityce okupanta, o jej polskich i żydowskich mieszkańcach w okresie najcięższej próby i najsroższych represji, ale też największego poświęcenia i bohaterstwa.

Prezentowane zdjęcia pochodzą z Archiwum Fotograficznego Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie i Archiwum Federalnego w Koblencji. Ich uzupełnienie stanowią różnorodne materiały źródłowe, w tym: fragmenty wspomnień i dzienników, artykuły prasy oficjalnej i konspiracyjnej, a także plakaty i obwieszczenia.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Eugeniusz Cezary Król, Danuta Jackiewicz

wersja polsko-niemiecka

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa twarda, 408 stron

ISBN: 978-83-7399-471-3

"Po moście suniemy z szybkością 45 km na godzinę. Rozlegają się głosy zadowolenia: - "most ani drgnie". Mijamy ostatnie przęsło i wjeżdżamy na nasyp praski. Po obu stronach "sielanka". Spokojnie pasie się bydełko... Ludność praska powiewa chusteczkami, dając wyraz swego zadowolenia.."