Fotografia

Czy Warszawę można było odbudować inaczej? Kto naprawdę napisał dekret Bieruta? Dlaczego wraca mit „małego Paryża”, a przepadła duma z tego, że „cały naród zbudował swoją stolicę”? Do kogo dziś należy miasto?

Spór o odbudowę Warszawy to opowieść o odważnych planach naprawy miasta, o kontrowersjach wokół Biura Odbudowy Stolicy, ale także o „kuratorach z Karaibów” i o patologiach reprywatyzacji – jednym słowem o najnowszych dziejach Warszawy. O historii, w której „nic się nie kończy i nic nie jest na zawsze”, piszą badacze, muzealnicy i varsavianiści, mówią aktywiści i działacze społeczni. Odkrywamy ją w mało znanych dokumentach archiwalnych.
Książka zbiera i pogłębia materiały z wystawy Spór o odbudowę, jednej z najgłośniejszych warszawskich wystaw ostatnich lat, przygotowanej w ramach festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE 7 w 2015 r.

Rzecz nie dotyczy kandelabrów i płaskorzeźb. Nie dotyczy koniecznych lub zbędnych wyburzeń. Dotyczy funkcji miasta. Przedmieść i centrum. Polityki mieszkaniowej. Praw lokatorów i praw właścicieli. A ściślej: prawa do mieszkania zderzonego z prawem własności. I z tego punktu widzenia, nie ma tematu bardziej aktualnego niż odbudowa Warszawy.

- Marcin Wicha, Spór o rewolucję, www.dwutygodnik.com

/wersja angielska/

70 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, do walki o wolność swojego miasta przystąpiło kilkanaście tysięcy słabo uzbrojonych powstańców. Dowództwo podziemnej Armii Krajowej, decydując o podjęciu jawnych działań zbrojnych przeciwko przeważającym siłom okupanta niemieckiego, planowało utrzymanie kontroli nad miastem przez tydzień, może 10 dni. Zakładano, że wkrótce do szturmu na Warszawę ruszy Armia Czerwona. Stalin jednak wstrzymał działania ofensywne, a osamotnieni powstańcy bronili swojej stolicy przez blisko 10 tygodni. W ciągu 63 dni walk zginęło około 18 000 żołnierzy powstania i blisko 120 000 mieszkańców Warszawy, zabitych w czasie walk, a także okrutnie zamordowanych przez hitlerowców. Jednak przez te 63 dni powstania Warszawa – choć palona, ostrzeliwana i bombardowana – walczyła i żyła wolnością, funkcjonowało niepodległe państwo polskie. Jak wyglądała ta walka i życie miasta, pokazujemy na starannie wyselekcjonowanych fotografiach archiwalnych…

/opis ze strony wydawcy/

Jan Łoziński  (wyb. foto. i podpisy) | Andrzej Krzysztof Kunert  (wstęp) | Robin Gill  (tłum.) | Andrzej Barecki  (proj. graf.)

wydawca: Bosz

rok wydania: 2014

oprawa twarda, 64 strony, format: 14,5x20

ISBN: 978-83-7576-235-8

70 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, do walki o wolność swojego miasta przystąpiło kilkanaście tysięcy słabo uzbrojonych powstańców. Dowództwo podziemnej Armii Krajowej, decydując o podjęciu jawnych działań zbrojnych przeciwko przeważającym siłom okupanta niemieckiego, planowało utrzymanie kontroli nad miastem przez tydzień, może 10 dni. Zakładano, że wkrótce do szturmu na Warszawę ruszy Armia Czerwona. Stalin jednak wstrzymał działania ofensywne, a osamotnieni powstańcy bronili swojej stolicy przez blisko 10 tygodni. W ciągu 63 dni walk zginęło około 18 000 żołnierzy powstania i blisko 120 000 mieszkańców Warszawy, zabitych w czasie walk, a także okrutnie zamordowanych przez hitlerowców. Jednak przez te 63 dni powstania Warszawa – choć palona, ostrzeliwana i bombardowana – walczyła i żyła wolnością, funkcjonowało niepodległe państwo polskie. Jak wyglądała ta walka i życie miasta, pokazujemy na starannie wyselekcjonowanych fotografiach archiwalnych…

/opis ze strony wydawcy/

autorzy: Jan Łoziński  (wyb. foto. i podpisy) | Andrzej Krzysztof Kunert  (posłowie) | Andrzej Barecki  (proj. graf.)

wydawca: Bosz

rok wydania: 2014

oprawa twarda, 64 strony, format: 14,5x20

ISBN: 978-83-7576-234-1

/wersja francuska/

70 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, do walki o wolność swojego miasta przystąpiło kilkanaście tysięcy słabo uzbrojonych powstańców. Dowództwo podziemnej Armii Krajowej, decydując o podjęciu jawnych działań zbrojnych przeciwko przeważającym siłom okupanta niemieckiego, planowało utrzymanie kontroli nad miastem przez tydzień, może 10 dni. Zakładano, że wkrótce do szturmu na Warszawę ruszy Armia Czerwona. Stalin jednak wstrzymał działania ofensywne, a osamotnieni powstańcy bronili swojej stolicy przez blisko 10 tygodni. W ciągu 63 dni walk zginęło około 18 000 żołnierzy powstania i blisko 120 000 mieszkańców Warszawy, zabitych w czasie walk, a także okrutnie zamordowanych przez hitlerowców. Jednak przez te 63 dni powstania Warszawa – choć palona, ostrzeliwana i bombardowana – walczyła i żyła wolnością, funkcjonowało niepodległe państwo polskie. Jak wyglądała ta walka i życie miasta, pokazujemy na starannie wyselekcjonowanych fotografiach archiwalnych…

/opis ze strony wydawcy/ 

autorzy: Jan Łoziński  (wyb. foto. i podpisy) | Andrzej Krzysztof Kunert  (wstęp) | Bertrand Pério  (tłum.) | Andrzej Barecki  (proj. graf.)

wydawca: Bosz

rok wydania: 2014

oprawa twarda, 64 strony, format: 14,5x20

ISBN: 978-83-7576-236-5

/wersja niemiecka/

70 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, do walki o wolność swojego miasta przystąpiło kilkanaście tysięcy słabo uzbrojonych powstańców. Dowództwo podziemnej Armii Krajowej, decydując o podjęciu jawnych działań zbrojnych przeciwko przeważającym siłom okupanta niemieckiego, planowało utrzymanie kontroli nad miastem przez tydzień, może 10 dni. Zakładano, że wkrótce do szturmu na Warszawę ruszy Armia Czerwona. Stalin jednak wstrzymał działania ofensywne, a osamotnieni powstańcy bronili swojej stolicy przez blisko 10 tygodni. W ciągu 63 dni walk zginęło około 18 000 żołnierzy powstania i blisko 120 000 mieszkańców Warszawy, zabitych w czasie walk, a także okrutnie zamordowanych przez hitlerowców. Jednak przez te 63 dni powstania Warszawa – choć palona, ostrzeliwana i bombardowana – walczyła i żyła wolnością, funkcjonowało niepodległe państwo polskie. Jak wyglądała ta walka i życie miasta, pokazujemy na starannie wyselekcjonowanych fotografiach archiwalnych…

autorzy: Jan Łoziński  (wyb. foto. i podpisy) | Andrzej Krzysztof Kunert  (wstęp) | Peter-Christian Seraphim  (tłum.) | Andrzej Barecki  (proj. graf.)

wydawca: Bosz

rok wydania: 2014

oprawa twarda, 64 strony, format: 14,5x20

ISBN: 978-83-7576-237-2

Legenda o najwspanialszej kolekcji

Mając kilka minut na spakowanie dobytku swojego życia, chowali do wielkiej walizki oraz dwóch konopnych worków jedzenie i najcenniejsze przedmioty. Gdy zobaczył w jej dłoniach szare pudełko, krzyknął, by chowała tylko potrzebne rzeczy. Nie posłuchała go. Dla niej olbrzymia kolekcja przepięknych grafik i pocztówek w szarym kartonie była najcenniejszą rzeczą pod słońcem. Musiała ją zabrać, skoro już więcej miała nie zobaczyć ukochanej Warszawy. Przecież z Sybiru nikt nie wracał.   Kilka minut później do domu wbiegł rosyjski żołnierz i wyprowadził Jana i Katarzynę Jastrzębskich z domu przy ul. Dobrej 40, skąd dołączyli do kilkusetosobowej grupy zesłańców. Po niecałej godzinie, pod eskortą wrogiego wojska, grupa ruszyła na wschód.  

Trud podróży, mroźny klimat, widmo śmiertelnych chorób, niebezpieczeństwo czyhające ze strony zwierząt i innych zesłańców – to wszystko można było przetrwać, jeśli miało się jakieś wspomnienia. A ona miała swoją ukochaną Warszawę ukrytą w kartonowym pudełku. Każda z grafik oraz pocztówek budziła w jej myślach obrazy konkretnych osób, miejsc lub zdarzeń. Jan często śmiał się z małżonki, że z taką nabożnością wpatruje się w pocztówki. Jednak, gdy nikogo nie było w pobliżu, sam kilka razy uronił łzę nostalgii nad przepięknym zbiorem. W chwili gdy w rodzinie Jastrzębskich pojawiło się dziecko, obszerna kolekcja zaczęła pełnić coś więcej, niż sentymentalną pamiątkę. Adam, syn zesłańców, uwielbiał gdy mama opowiada mu o Warszawie. Karty z miastem rodziców stały się w jego wyobrażeniach dowodem na istnienie innego, lepszego świata, który kiedyś może powrócić. Zygmunt, przywiązany do dziedzictwa z mroźnej Syberii, postanowił uzupełnić kolekcję o inne pocztówki z przedwojenną Warszawą. Zbiór rósł z miesiąca na miesiąc, lecz zatrzymała go nagła śmierć właściciela, zamykając go na pięćdziesiąt lat w starej skrzyni na strychu jednej z kamienic przy Rynku Starego Miasta 1/3.

Książka – saga rodu Gazdów – opisuje życie fotografów, właścicieli wytwórni widokówek, którzy fotografowali najpiękniejsze zabytki polskich miast. Zachowały się zdjęcia z Warszawy, Krakowa, Krynicy, Częstochowy, Kielc. Wytwórnia Fotograficznych Kart Widokowych działała do kapitulacji Powstania Warszawskiego. W książce po raz pierwszy zostało opublikowanych ponad 100 starych zdjęć, wiele ze szklanych negatywów.?

/opis i zdjęcia ze strony wydawcy/

Autor: Marzanna Latour

Wydawnictwo: Ekbin

Rok wydania: 2015

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 190

Numer ISBN: 9788394094119

Zofia Chomętowska i Maria Chrząszczowa, obie zawodowe fotografki, dokumentowały Warszawę od wiosny 1945, niezależnie od siebie, choć czasem pracowały razem. Ich fotografie znalazły się później na zbiorowej wystawie Warszawa oskarża!, przy której Chomętowska była zaangażowana – wraz z Tadeuszem Przypkowskim byli odpowiedzialni za część fotograficzną.

Książka stanowią pierwszą próbę odkrycia tych zbiorów dla szerokiego widza, ale również i historii fotografii polskiej, która dotychczas marginalizowała, skazując na ukrycie dokumentacji powojennej wykonanej przez kobiety. Fenomen tych zdjęć polega, bowiem również na ich nieobecności w budowanym micie odradzającej się Warszawy. Jak pokazuje przygotowana przez Fundację Archeologia Fotografii wystawa i książka ta absencja w sferze wizualnej jest trudna do usprawiedliwienia, świetne, zróżnicowane formalnie kadry, wyraźne temperamenty fotograficzne niczym nie ustępują tym prezentowanym dotychczas, a przynoszą nowość, są głosem tych, które były zapomniane.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

wydawca: Fundacja Archeologia Fotografii

oprawa miękka, 360 stron

ISBN: 9788393304516

Łazienki Królewskie to wyjątkowe miejsce ‒ jest to obszar łączący niezwykłą architekturę i piękno przyrody. Cały kompleks ‒ na który składają się trzy ogrody, Pałac Na Wyspie, Stara Pomarańczarnia, Pałac Myślewicki, Amfiteatr i wiele innych cennych obiektów ‒ zajmuje powierzchnię 76 hektarów. Album zawiera archiwalne zdjęcia z lat 1915‒1939 przedstawiające Łazienki Królewskie w okresie sprzed zniszczeń, jakie spowodowała druga wojna światowa i okupacja hitlerowska. Topograficzny układ fotografii powoduje, że oglądając publikację, odbywamy swego rodzaju spacer po tym pięknym miejscu. Wędrówkę wzbogacają krótkie opisy poszczególnych obiektów, które odnoszą się do obrazu Łazienek Królewskich widzianego oczami znakomitego historyka i filozofa Władysława Tatarkiewicza. Album w polsko-angielskiej wersji językowej.

/opis ze strony wydawcy/

autor: Piotr Jamski

wydawca: Bosz

rok wydania: 2015

oprawa twarda, 112 stron

ISBN: 978-83-7576-239-6

„Praga w starej fotografii” to wyjątkowy album, stworzony z myślą o wszystkich, którym bliska jest dawna fotografia Warszawy oraz jej praskiej dzielnicy. Album z serii stara fotografia tworzą w większości niepublikowane dotąd zdjęcia warszawskiej Pragi z lat siedemdziesiątych, przedstawiające sceny z życia mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem Bazaru Różyckiego i Szmulek – legend samych w sobie.

Praga charakteryzowała się specyficzną odrębnością. Przemierzając kolejne ulice, czytelnik dostrzeże obrazy zrujnowanych przez wojnę domów, konne zaprzęgi, składy drewna na opał, mydlarnie pachnące naftą, nieco senne uliczki… Po drugiej wojnie światowej świat pędził ku normalności, dźwigano z ruin stolicę, budowano piękne osiedla mieszkaniowe, tymczasem Praga niczym żywy skansen pozostawała w letargicznym śnie. W szarą codzienność wciskały się odbite na płotach państwowo słuszne hasła w stylu „3 × TAK”, „Precz z mordercami Lumumby”, „Lenin wiecznie żywy” itp. … Oczywiście w niczym nie zmieniało to nastawienia mieszkańców do rzeczywistości, borykających się z trudami dnia wołającego dziecinnymi głosami: chcę jeść, ubrać się, uczyć, bawić… zagłuszającymi dość skutecznie odgórne wytyczne.

Autor niezwykłej urody fotografii, prażanin Jerzy Woropiński, zaprasza do wyjątkowej wędrówki po Pradze, będącej fascynującą, zamkniętą w kadrze, opowieścią ludzkich losów tamtych czasów i miejsca – od niemowlęctwa po starość.

Praga w starej fotografii

Autor: Jerzy Woropiński

Liczba stron: 112
Format: 205 x 275 mm
ISBN: 978-83-7576-245-7
Oprawa: twarda
Rok wydania: 2015

„Warszawa lata 40.” – album otwierający nową serię Wydawnictwa Bosz FOTO RETRO powstał we współpracy z Narodowym Archiwum Cyfrowym. To książka jedyna w swoim rodzaju, przełamująca stereotypy, opowiadająca dzieje stolicy – obrazami. Jej narrację tworzą nieznane fotografie pozyskane ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, wpisane w porządek pięciu odsłon – tematów przewodnich. Przechodząc przez rozdziały: „Powroty”, „Odbudowa”, „Ruch”, „Od nowa”, „Życie”, uczestniczymy w wyjątkowej lekcji historii. „Warszawa lata 40.” to kilkaset niepublikowanych zdjęć opatrzonych komentarzami. To swego rodzaju podróż w czasie: pozwalająca poznać powojenną stolicę, poczuć jej siłę, żywiołowość i atmosferę, a wreszcie – niemalże dotknąć codzienności zwykłych-niezwykłych bohaterów piątej dekady XX wieku.

 W serii dostępne również albumy Warszawa lata 50. oraz Warszawa lata 60.

Warszawa lata 40.

/opis i zdjęcia ze strony wydawcy/

wstęp: Danuta Szaflarska
proj. graf.: Justyna Czerniakowska

Liczba stron: 112
Liczba zdjęć: 225
Format: 205 x 275 mm
ISBN: 978-83-7576-200-6
Oprawa: twarda
Numer wydania: I
Rok wydania: 2014

Album zawiera około 100 warszawskich fotografii z 2 połowy lat. 40 wybranych z bogatych archiwów Polskiej Agencji Prasowej przez Katarzynę Madoń-Mitzner i Annę Brzezińską.

Zdjęcia znakomitych polskich fotoreporterów (m.in. Jerzego Baranowskiego, Stanisława Dąbrowickiego, Karola Szczecińskiego i Zdzisława Wdowińskiego) dokumentują wojenne zniszczenia stolicy i odradzanie się miasta. Autorki albumu budują wzruszającą opowieść o podnoszącej się z ruin Warszawie i o jej mieszkańcach, którzy z determinacją odbudowują swoje miasto, żyjąc w skrajnie ciężkich warunkach, zmagając się z biedą, niedostatkiem, starają się wrócić do normalności i cieszyć się życiem.

opis i zdjęcie ze strony wydawcy

autor: Katarzyna Madoń-Mitzner, Anna Brzezińska

wydawca: Dom Spotkań z Historią

oprawa twarda, 149 stron

ISBN: 978-83-66068-19-3

Przewodnik po Warszawie z 1903 roku (oryginalny tytuł Warszawa współczesna w dwunastu obrazkach) rozpoczyna serię „Warszawa w pamiętnikach”.

Jest to przewodnik po mieście, ale dosyć nietypowy. Nie prowadzi nas bowiem śladami wybitnych postaci czy szlakiem zachwycających zabytków. Przedstawia natomiast życie i ruch miasta, zwraca uwagę na wygląd ulicy i kobiet. Przybliża szczególną rolę dozorców w Warszawie. Znalazło się w nim miejsce zarówno na życie towarzyskie, jak i polityczne. Wszystkie obrazki poparte są przykładami z ówczesnej prasy. Archiwalny materiał uzupełniony jest ikonografią z epoki zachowaną w zbiorach Archiwum Państwowego w Warszawie.

/opis i zdjęcia ze strony wydawcy/

Autor: Anonim Przygodny

Seria wydawnicza: Warszawa w pamiętnikach

Rok wydania: 2020

Oprawa: twarda

ISBN: 9788366195530

Warszawa. Ocalić od zapomnienia to międzypokoleniowe połączenie sił: wybrane ze zbioru ok. 100 tysięcy fotografii ojca kadry uzupełnione są opowieściami o odradzającej się Warszawie napisanymi przez syna. Leopold Pytko z ogromnym zapałem i niebywałą konsekwencją fotografował Warszawę już od połowy lat czterdziestych XX wieku. Dokumentował odradzające i przeobrażające się miasto, aby ocalić od zapomnienia nie tylko jego dawny wygląd, lecz także ducha. Dlatego na jego zdjęciach widać zarówno ulice, architekturę, jak i ludzi. Utrwalone przez niego kadry pokazują zmiany, jakie przeszło miasto i jego mieszkańcy. Tę fotograficzną pasję kontynuuje syn Leopolda – Jerzy Pytko, który jest także przewodnikiem miejskim. Przez lata w swoich felietonach przybliżał czytelnikom „Życia Warszawy” historię stolicy. Jerzy Pytko (ur. 1951) – fotograf, dziennikarz, przewodnik warszawski, autor kilku indywidualnych wystaw fotograficznych, rozmiłowany w historii i architekturze stolicy, systematycznie porządkuje i powiększa rodzinne archiwum zdjęć.

/opis i zdjęcia ze strony wydawcy/

Autor: Jerzy Pytko, Leopold J. Pytko

Wydawnictwo: Skarpa Warszawska

Rok wydania: 2019

Oprawa: twarda

Liczba stron: 256

Format: 17.0 x 24.5 cm

Numer ISBN: 978-83-66195-22-6